เพราะบุญนั้น ดีฉันจึงมีอานุภาพรุ่งเรืองอย่างนี้ และ
รัศมีของดีฉันจึงสว่างไสวไปทุกทิศ.
คำนั้นทั้งหมด เหมือนนัยที่กล่าวมาในหนหลัง.
จบอรรถกถาโสณทินนาวิมาน

7. อุโบสถาวิมาน

ว่าด้วยอุโบสถาวิมาน

[24] ท่านพระมหาโมคคัลลานเถระ ได้ถามถึงบุรพกรรมของ
เทพธิดานั้นว่า
ดูก่อนเทพธิดา ท่านมีวรรณะงาม มีรัศมีส่อง
สว่างไสวไปทุกทิศ เหมือนดาวประกายพรึก เพราะ
บุญอะไร ท่านจึงมีวรรณะเช่นนี้ ฯ ล ฯ และรัศมี
ของท่านจึงสว่างไสวไปทุกทิศ.
นางเทพธิดานั้น ถูกพระโมคคัลลานเถระถาม
แล้ว ดีใจ ก็ได้พยากรณ์ปัญหาแห่งกรรมที่มีผล
อย่างนี้ว่า
ประชาชนรู้จักดิฉันว่าแม่อุโบสถา ดีฉันเป็น
อุบาสิกาอยู่ในเมืองสาเกต เป็นผู้สมบูรณ์ด้วยศรัทธา
และศีล... ได้เป็นอุบาสิกาของพระโคดมผู้มีพระจักษุ
สมบูรณ์ด้วยพระเกียรติยศ เพราะบุญนั้น ดีฉันจึง

มีวรรณะเช่นนี้ ฯ ล ฯ และรัศมีของดีฉันจึงสว่างไสว
ไปทุกทิศ.
เมื่อจะแสดงโทษอย่างหนึ่งของตน เทพธิดานั้นจึงได้กล่าวคาถา 2
คาถาอีกว่า
ฉันทะความพอใจเกิดแก่ดีฉัน เพราะฟังเรื่อง
นันทนวันอยู่เนื่อง ๆ เพราะเหตุที่ตั้งใจไปในนันทนวัน
นั้น ดีฉันจึงเข้าถึงนันทนวันชั้นดาวดึงสพิภพ ดีฉัน
มิได้ทำตามพระวาจาของพระศาสดาพุทธเจ้าเผ่าพันธุ์
แห่งพระอาทิตย์ ตั้งจิตไว้ในภพอันเลว จึงมีความ
ร้อนใจในภายหลัง.
เพื่อจะปลุกใจนางเทพธิดานั้น พระมหาโมคคัลลานเถระจึงกล่าว
คาถานี้ว่า
ดูก่อนอุโบสถาเทพธิดา ท่านจะอยู่ในวิมานนี้
นานเท่าไร ท่านถูกอาตมาถามแล้ว โปรดบอกเถิด
ถ้าท่านรู้อายุ.
เทพธิดานั้นตอบว่า
ข้าแต่ท่านมหาปราชญ์ ดีฉันจักดำรงอยู่ใน
วิมานนี้ สามโกฏิหกหมื่นปี จุติจากที่นี้แล้ว จึงจักไป
บังเกิดเป็นมนุษย์.
พระมหาโมคคัลลานเถระ ปลุกเทพธิดานั้นให้อาจหาญด้วยคาถา
นี้ว่า

ดูก่อนอุโบสถาเทพธิดา ท่านอย่ากลับไปเลย
ท่านเป็นผู้อันพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพยากรณ์ไว้
แล้วว่า ท่านจักถึงคุณวิเศษ เป็นพระโสดาบัน
ทุคติท่านก็ละได้แล้วนี่.
จบอุโบสถาวิมาน

อรรถกถาอุโบสถาวิมาน

อุโบสถาวิมานมีคาถาว่า อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ดังนี้เป็นต้น.
อุโบสถาวิมานนั้นเกิดขึ้นอย่างไร ?
อัตถุปปัตติเหตุเกิดเรื่องในข้อนี้มีแปลกกันเท่านี้ว่า อุบาสิกาคนหนึ่ง
ชื่ออุโบสถาในเมืองสาเกต. คำที่เหลือเช่นเดียวกับวิมานติด ๆ กัน. ด้วย
เหตุนั้น พระสังคีติกาจารย์จึงกล่าวว่า ท่านพระมหาโมคคัลลานะถามว่า
ดูก่อนเทพธิดา ท่านมีวรรณะงาม ฯ ล ฯ รัศมี
ของท่านจึงส่องสว่างไปทุกทิศ.
เทพธิดานั้น ถูกพระโมคัลลานเถระถามแล้ว
ดีใจ ก็พยากรณ์ปัญหาของกรรมที่มีผลอย่างนี้ว่า
ดีฉันเป็นอุบาสิกาอยู่ในเมืองสาเกต ประชาชน
รู้จักดิฉันว่า อุโบสถา เป็นผู้สมบูรณ์ด้วยศรัทธาและ
ศีล ยินดีแล้วในจำแนกทานเสมอ มีจิตผ่องใส ได้
ถวายผ้านุ่งห่ม อาหาร เสนาสนะ และเครื่องประทีป
ในพระอริยะผู้ปฏิบัติตรง ดีฉันได้เข้ารักษาอุโบสถศีล